Κουλτούρα μη πληρωμής των δανείων, αντίστοιχη με τη μη καταβολή του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις, καλλιεργείται μεταξύ των δανειοληπτών, τάση που προκαλεί ανησυχία. Η εξέλιξη αυτή διογκώνει το πρόβλημα της αύξησης των καθυστερήσεων που παρατηρείται στην εξυπηρέτηση των δανείων και έχει σημάνει συναγερμό στα τραπεζικά επιτελεία.
Οπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, «με αφορμή την κρίση υπάρχει τάση οι δανειολήπτες να μην πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στις τράπεζες ανεξάρτητα από το αν έχουν πληγεί ή όχι τα εισοδήματά τους». Η εξέλιξη αυτή αναφέρεται ότι είναι πιο έντονη σε ιδιώτες παρά σε επιχειρήσεις και ενισχύεται από τις προσδοκίες για διαγραφή δανείων με την εφαρμογή του νόμου για τη ρύθμιση των χρεών των νοικοκυριών. «Οι ιδιώτες πιστεύουν ότι κανένας δεν θα βγάλει το σπίτι του στο σφυρί» σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι «από τους ιδιώτες που έχουν κάνει αίτηση να ενταχθούν στον νόμο για ρύθμιση χρεών, ποσοστό που κυμαίνεται από 10% ως 30% ανάλογα με την τράπεζα είναι ενήμερο, δηλαδή εξυπηρετεί κανονικά τα δάνειά του. Ευελπιστούν ωστόσο» προσθέτουν «ότι μπορούν να πετύχουν ευνοϊκή ρύθμιση υπέρ τους, δηλώνοντας ότι έχουν αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους». Η επιδείνωση της ύφεσης και οι προβλέψεις για ακόμη δυσκολότερο 2011, με άνοδο της ανεργίας και συρρίκνωση των εισοδημάτων, προβληματίζουν τους τραπεζίτες, καθώς εκτιμάται ότι οι δυσκολίες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους ιδιώτες και επιχειρήσεις θα ενταθούν τον επόμενο χρόνο. Αν και στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιρλανδία, ο πυρήνας του προβλήματος δεν είναι οι τράπεζες αλλά η κακή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, εν τούτοις η παράταση της κρίσης και της οικονομικής ύφεσης αποτελεί εν δυνάμει απειλή για το τραπεζικό σύστημα μέσω της αύξησης των καθυστερήσεων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, οι καθυστερήσεις στο τέλος του έτους θα ξεπεράσουν το 10% από 9% που ήταν στο εξάμηνο του 2010 και 7,7% στο τέλος του 2009. Οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για καθυστερήσεις της τάξεως του 12% το 2011, που αντιστοιχούν σε δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ. Ωστόσο στην πραγματικότητα η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Οι τράπεζες προχωρούν συνεχώς σε ρυθμίσεις οφειλών προσφέροντας είτε περίοδο «χάριτος», δηλαδή καταβολή μόνο τόκων για ένα ή δύο χρόνια με ανάλογη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, είτε μείωση της δόσης, επιμηκύνοντας και πάλι τη διάρκεια αποπληρωμής. Από την αρχή του έτους οι τράπεζες έχουν ρίξει όλο το βάρος στα προγράμματα αναδιάρθρωσης του χρέους των πελατών τους. Υπολογίζεται ότι έχει αναχρηματοδοτηθεί πάνω από το 10% των στεγαστικών δανείων και το 20% των καταναλωτικών.
Η εικόνα παραμορφώνεται επίσης και από τις μαζικές διαγραφές δανείων στις οποίες προχωρούν οι τράπεζες. Παρά τις διαγραφές-ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, τα «κόκκινα» δάνεια συνεχώς αυξάνονται. Το πρόβλημα των καθυστερήσεων είναι μεγαλύτερο στα καταναλωτικά δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες, όπου υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 20%. Ακολουθούν τα στεγαστικά, ενώ καλύτερη είναι η εικόνα στα επιχειρηματικά δάνεια.
Οπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, «με αφορμή την κρίση υπάρχει τάση οι δανειολήπτες να μην πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στις τράπεζες ανεξάρτητα από το αν έχουν πληγεί ή όχι τα εισοδήματά τους». Η εξέλιξη αυτή αναφέρεται ότι είναι πιο έντονη σε ιδιώτες παρά σε επιχειρήσεις και ενισχύεται από τις προσδοκίες για διαγραφή δανείων με την εφαρμογή του νόμου για τη ρύθμιση των χρεών των νοικοκυριών. «Οι ιδιώτες πιστεύουν ότι κανένας δεν θα βγάλει το σπίτι του στο σφυρί» σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι «από τους ιδιώτες που έχουν κάνει αίτηση να ενταχθούν στον νόμο για ρύθμιση χρεών, ποσοστό που κυμαίνεται από 10% ως 30% ανάλογα με την τράπεζα είναι ενήμερο, δηλαδή εξυπηρετεί κανονικά τα δάνειά του. Ευελπιστούν ωστόσο» προσθέτουν «ότι μπορούν να πετύχουν ευνοϊκή ρύθμιση υπέρ τους, δηλώνοντας ότι έχουν αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους». Η επιδείνωση της ύφεσης και οι προβλέψεις για ακόμη δυσκολότερο 2011, με άνοδο της ανεργίας και συρρίκνωση των εισοδημάτων, προβληματίζουν τους τραπεζίτες, καθώς εκτιμάται ότι οι δυσκολίες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους ιδιώτες και επιχειρήσεις θα ενταθούν τον επόμενο χρόνο. Αν και στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιρλανδία, ο πυρήνας του προβλήματος δεν είναι οι τράπεζες αλλά η κακή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, εν τούτοις η παράταση της κρίσης και της οικονομικής ύφεσης αποτελεί εν δυνάμει απειλή για το τραπεζικό σύστημα μέσω της αύξησης των καθυστερήσεων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, οι καθυστερήσεις στο τέλος του έτους θα ξεπεράσουν το 10% από 9% που ήταν στο εξάμηνο του 2010 και 7,7% στο τέλος του 2009. Οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για καθυστερήσεις της τάξεως του 12% το 2011, που αντιστοιχούν σε δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ. Ωστόσο στην πραγματικότητα η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Οι τράπεζες προχωρούν συνεχώς σε ρυθμίσεις οφειλών προσφέροντας είτε περίοδο «χάριτος», δηλαδή καταβολή μόνο τόκων για ένα ή δύο χρόνια με ανάλογη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, είτε μείωση της δόσης, επιμηκύνοντας και πάλι τη διάρκεια αποπληρωμής. Από την αρχή του έτους οι τράπεζες έχουν ρίξει όλο το βάρος στα προγράμματα αναδιάρθρωσης του χρέους των πελατών τους. Υπολογίζεται ότι έχει αναχρηματοδοτηθεί πάνω από το 10% των στεγαστικών δανείων και το 20% των καταναλωτικών.
Η εικόνα παραμορφώνεται επίσης και από τις μαζικές διαγραφές δανείων στις οποίες προχωρούν οι τράπεζες. Παρά τις διαγραφές-ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, τα «κόκκινα» δάνεια συνεχώς αυξάνονται. Το πρόβλημα των καθυστερήσεων είναι μεγαλύτερο στα καταναλωτικά δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες, όπου υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 20%. Ακολουθούν τα στεγαστικά, ενώ καλύτερη είναι η εικόνα στα επιχειρηματικά δάνεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου