Κυριακή απόγευμα στην Πάτρα ή πώς η ελληνική κοινωνία αντιστέκεται στον ρατσισμό…

Γύρω στις 7 το απόγευμα, πολύ ζέστη, σταματάω στο mini market της γειτονιάς μου στο Ζαβλάνι και κουβεντιάζω λίγο με την ιδιοκτήτρια όταν ξαφνικά ακούγονται φωνές. «Θα μαχαίρωσαν μετανάστη…», ακούω την ιδιοκτήτρια να λέει ταραγμένη…

Ευτυχώς δεν ήταν έτσι… όμως… Ένας μετανάστης από το Μπαγκλαντές είναι σωριασμένος σε μια καρέκλα και κρατάει τα μάτια του, πονάει, γύρω του οι ομοεθνείς του φοβισμένοι και ανήσυχοι… Λίγη ώρα πριν 2 άντρες με αυτοκίνητο είχαν σταματήσει στα φανάρια κάπου στην περιοχή Κουρτέση, αν κατάλαβα καλά, και του έριξαν κάποιο καυστικό σπρέι στα μάτια. Τον μετέφεραν έξω από το mini market οι φίλοι του, μένουν στην περιοχή και ήρθαν να ζητήσουν βοήθεια… Το παιδί πονάει πολύ η γειτονιά κινητοποιείται αμέσως, βλέπω να μαζεύονται γυναίκες, άντρες, τους ακούω να λένε:

«Να φωνάξουμε ασθενοφόρο, ποιοι ήταν;»

« Από αυτούς θα είναι, τους φασίστες» μου λέει ένας άντρας σιγανά όταν με ακούει να λέω γεμίσαμε φασίστες και στην Πάτρα, «Τι να πω κοπέλα μου φοβόμαστε μην είναι και ο διπλανός μας από δαύτους πια». 

Μια κυρία από απέναντι έχει πλησιάσει και ρωτάει: «Τι κάνανε στα παιδιά; Δεν ντρέπονται τα καθάρματα, χτυπάνε τα φτωχά παιδιά δεν τους φτάνει η πείνα τους έχουν και αυτούς τώρα που τους χτυπάνε». Σκέφτομαι πως αυτή η γειτονιά ξέρει από φτώχεια και να που δεν στρέφει τον θυμό της στον «ξένο». Αντίθετα από τις συντονισμένες προσπάθειες από τα ΜΜΕ ώστε να στρέψουμε τον συλλογικό θυμό για την φτώχεια μας προς τους μετανάστες ως εξιλαστήρια θύματα, εδώ φαίνεται πως υπάρχουν ακόμη αντανακλαστικά αλληλεγγύης αντί για μίσους.

Παίρνω τηλέφωνο ασθενοφόρο, περνούν είκοσι λεπτά το παιδί χειροτερεύει κάνει εμετό και είναι μισολιπόθυμος …Το ασθενοφόρο αργεί, ξαναπαίρνω «Δεν έχουμε κανένα αυτή την στιγμή διαθέσιμο λυπάμαι» μου λέει η τηλεφωνήτρια. Το καταλαβαίνω, ξέρουμε όλοι πως έχουν διαλύσει τα νοσοκομεία πια….

Τον μεταφέρω με το αυτοκίνητό μου στο 409 νοσοκομείο που εφημερεύει. Εκεί δοκιμάζω 2 ακόμη εκπλήξεις, επεισοδιακό απόγευμα:

Η 1η δυσάρεστη: Yπάρχει και δεύτερο περιστατικό, ένας 17χρονος Τυνήσιος, πάνω κάτω η ίδια ιστορία… Κάποιοι υποκρίθηκαν τους αστυνομικούς του ζήτησαν να πλησιάσει και τον ψέκασαν με σπρέι στα μάτια. Συστηματικές επιθέσεις λοιπόν…

H 2η ελπιδοφόρα: Mου θυμίζει (πάλι) πως η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά δεν βγαίνει ποτέ στα κανάλια, δεν κάνει προπαγάνδα, είναι συνήθως διακριτική αλλά είναι εκεί, αθέατη ίσως, αλλά σταθερή και δυνατή. Οι γιατροί, το νοσηλευτικό προσωπικό, οι τραυματιοφορείς όλοι, ευγενικοί και άμεσοι.

Ακούω τους γιατρούς να λένε: «Και δεύτερο περιστατικό; Τι γίνεται έχουν βγει και χτυπάνε κόσμο;» 

Με πλησιάζει μια νοσοκόμα: «Ξεχάσαμε πως είχαμε παππούδες μετανάστες. Ντροπή μας…» 

Άλλος εργαζόμενος: «Μας κάνανε ρατσιστές τους Έλληνες δεν ήμασταν. Μας κάνανε γιατί τους συμφέρει να βλέπουμε το κακό στον ξένο και όχι στα χάλια μας που τους ψηφίζουμε τόσα χρόνια. Πώς μας κατάντησαν… δεν μπορώ να βγάλω τον μήνα και μου ζητάνε να πληρώσω και εφορία…». Σε δυο φράσεις τα είπε όλα… Θα μου έπαιρνε τουλάχιστον 15 λεπτά να το περιγράψω… 

Τελικά με την φροντίδα των γιατρών ο μετανάστης είναι καλύτερα, χρειάζεται όμως κάποια φάρμακα που οι γιατροί αδυνατούν να προμηθεύσουν: «Λυπούμαστε δεν έχουμε να σας δώσουμε…». Τους καταλαβαίνω απόλυτα. Να θες να εκτελέσεις το λειτούργημα σου ως γιατρός, γιατί ο φτωχός είτε Έλληνας είτε ξένος θα πρέπει να έχει πρόσβαση στην υγεία, και να μην έχεις τα μέσα.

Ο φαρμακοποιός που πάω να αγοράσω τα φάρμακα (δεν ξέρω αν θα θέλει να δημοσιοποιηθεί το όνομα του) και του διηγούμαι το περιστατικό δεν μου παίρνει χρήματα. «Ο καθένας μας ότι μπορεί να βοηθήσει. Ξέρω βγήκαν πάλι τα «καλόπαιδα» και κυνηγούν μετανάστες. Ό,τι μπορεί ο καθένας μας ας το κάνει». Σκοτεινές εποχές μου φέρνουν στην μνήμη τα λόγια του…

Γυρίζω πίσω «Ντροπή τους» λέει η ιδιοκτήτρια του mini market. «Και αυτοί φτωχοί είναι»

Η φτώχεια που θεριεύει γύρω μας δεν έχει χρώμα. Οι επιθέσεις όμως σε φτωχούς που έχουν άλλο χρώμα από το δικό μας θεριεύουν και αυτές. Υπάρχουν πολιτικά αίτια για τα φαινόμενα αυτά και εξηγήσεις σε κοινωνιολογικό επίπεδο που ξεφεύγουν από τον σκοπό αυτού του κειμένου που δεν είναι άλλος παρά να καταγράψει και την άλλη πλευρά της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα λοιπόν ήταν κάπως αλλιώς…. βίωσα ένα αυθόρμητο δίκτυο ανθρωπιάς και αλληλεγγύης ξεκινώντας από την γειτονιά μου, μια λαϊκή γειτονιά, στο νοσοκομείο και μετά στο κέντρο της Πάτρας. Υπάρχει και αυτή η Ελλάδα που έχει μνήμη μετανάστευσης και μνήμες αλληλεγγύης στην φτώχεια. Την βλέπω αυτή την άλλη Ελλάδα, να φοβάται να μιλήσει ανοιχτά και να καταγγείλει όμως καταλαβαίνει, βλέπει και μιλά με πράξεις αλληλεγγύης αφήνοντας στους ανεγκέφαλους τους τραμπουκισμούς κατά των πιο αδύναμων κομματιών μιας κοινωνίας που υποφέρει…

Γλυκόπικρο το απόγευμα αυτό…

Για την ιστορία ο μετανάστης μένει 10 χρόνια στην Ελλάδα και στέλνει χρήματα στην οικογένειά του στην χώρα του για να επιβιώσει (όπως έκαναν και οι δικοί μας συγγενείς κάποτε…). Ενδιάμεσα από τα μεροκάματα που κάνει σε χωράφια της περιοχής δουλεύει και στα φανάρια. Φοβάται να καταγγείλει το περιστατικό…

19 Αυγούστου, 2012

Τελώνη Δώρα-Δήμητρα 

Επιστημονική συνεργάτης ΤΕΙ Πάτρας